MERKEZİ EMİŞ SİSTEMİNE NE ZAMAN İHTİYAÇ OLUR?
Bu soru danışma oturumlarında sıklıkla sorulur. Bunu açıklığa kavuşturmak için, merkezi bir emiş sisteminin işlevlerine ve uygulama seçeneklerine daha yakından bakmamız gerekiyor. Merkezi bir emiş sisteminin doğru çözüm olup olmadığını anlamak için bileşenler ayrıntılı olarak ele alınmalıdır.
SABİT KURULUMLU EMİŞ SİSTEMİ BİLEŞENLERİ
İlgili uygulama için sistem bileşenlerinin optimum seçimi ve tasarımı ve bileşenlerin mümkün olan en iyi koordinasyonu, güçlü bir emiş sistemi ile sonuçlanır. Özel uygulama koşullarına ek olarak, emiş sistemi tasarlanırken geçerli düzenlemeler ve yönergeler dikkate alınmalıdır.
Bir emiş sistemi normalde aşağıdaki bileşenlerden oluşur:
FİLTRE ÜNİTESİ:
Filte ünitesi, bir emiş sisteminin çekirdeğidir. Filtre ünitesinin tasarımı ve işlevi ne kadar iyi olursa, ayırma sonucu o kadar iyi olur. Örneğin; filtrasyon işleminden sonra hava ne kadar safsa, o kadar iyidir.
Filtre ünitesi, filtre muhafazasına takılan filtre ortamından veya filtre elemanlarından oluşur. Kuru ayırmada filtre elemanı olarak uygulamaya bağlı olarak filtre torbaları, filtre kartuşları veya filtre kasetleri, ıslak filtrasyonda ise su banyosu kullanılır.
Kuru ayırmada filtre elemanları genellikle temizlenebilir özelliktedir. Bu, sabit bir emiş performansı ve düşük işletme maliyetleri sağlar. Etkili ayırmayı garanti etmek için, filtre elemanlarının sayısı ve tasarımı, çıkarılacak ortama uygun olmalıdır. Filtrelerin tıkanmasını önlemek için filtre yüzey yükü (filtre alanının saatte çekilen hava hacmine oranı) tanımlanmış bir sınır değerini aşmamalıdır.
Diğer bir önemli faktör ise filtre muhafazasına tozlu hava girmesidir. Hava, filtre ünitesinde yukarıya doğru düşük bir akış hızı elde edilirken, filtre elemanlarına mümkün olduğunca eşit bir şekilde akmalıdır. Böylece filtre elemanları emiş işlemi sırasında etkin bir şekilde temizlenebilir.
Genel bir kural olarak, filtre malzemesinin kalitesi ne kadar yüksekse, filtre ünitesindeki akış hızı ve filtre yüzey yükü ne kadar düşük ve filtre temizliği ne kadar hassas olursa, filtre o kadar iyi performans gösterir ve hizmet ömrü o kadar uzun olur. Pratikte bu, kullanıcı için düşük işletme maliyetleri anlamına gelir.
VAKUM ÜRETECİ:
Merkezi bir emiş sisteminin vakum üreteci, gerekli hava hacmi akışını sağlar. Genellikle düşük vakum üreteçleri, orta vakum üreteçleri ve yüksek vakum üreteçleri olarak ayrım yapılır. Orta vakum ve yüksek vakum üreteçleri özellikle toz emme sistemleri için önemlidir. Orta vakum üreteçleri genellikle tozlu havanın toplanması ve çıkarılması gereken uygulamalar için kullanılan fanlardır. Negatif basınç, orta ila yüksek hava hacimlerinde yaklaşık 8.000 Pa’dır. Yüksek vakum üreteçleri arasında yan kanallı kompresörler ve döner pistonlu veya vidalı kompresörler bulunur. Birikmiş malzemenin “alınması” ve yüksek dirençli boru hatları aracılığıyla taşınması gereken uygulamalarda kullanılırlar. Negatif basınç yüksektir (140 mbar’dan itibaren) ve oldukça küçük hacimlerde hava akışı vardır.
Tatmin edici bir emiş sonucu elde etmek için uygun vakum üretecini seçmek ve bunu belirli uygulamanın gereksinimlerine göre tasarlamak önemlidir. Önemli faktörler; örneğin emiş noktalarının sayısı ve eşzamanlılığı, emiş noktalarındaki bağlantı çapı, çekilecek malzemenin gerekli taşıma hızı ve emiş hatlarının uzunluğudur.
Vakum üreteci genellikle filtre ünitesinin yanına yerleştirilir. Düşük gürültü emisyonlarına yönelik artan talepler nedeniyle, çalışma gürültüsünü azaltan ve aynı zamanda dış mekan ortamında hava koşullarına karşı koruma görevi gören muhafazalara vakum üreteçleri kurulur.
TOZ BOŞALTMA:
Toz tahliyesi, doğrudan filtre ünitesinin altındaki merkezi bir tahliye sisteminde bulunur ve hava hacmi akışından ayrılan parçacıkların filtre ünitesinden taşınmasını sağlar. Standart olarak filtre ünitesine bir koni ile bağlanan toplama bidonları, variller veya çekmeceler kullanılmaktadır. Toplama kabının hacminin ortaya çıkan toz için yeterli olması önemlidir. Toplama kapları çok küçükse, boşaltma genellikle ihmal edilir ve ayrılan artıklar filtre ünitesinde birikerek performansın düşmesine neden olur.
Tehlikeli maddeler için, ayrılan kirin düşük tozlu bertarafı gereklidir.
Büyük kir birikintileri için, malzemeyi sürekli olarak filtre ünitesinden ileten döner valfler veya tahliye kapağı valfleri veya kanatları gibi otomatik tahliye elemanları önerilir.
KONTROL ÜNİTESİ:
Kontrol ünitesi – genellikle kontrol kabini olarak adlandırılır – merkezi emiş sisteminin tüm önemli fonksiyonlarını kontrol eder ve hatasız çalışmayı sağlar. Çok sayıda sensör artık en önemli sistem işlevlerinin sürekli olarak izlenmesine ve sistemin neredeyse tamamen otomatik çalışmasına olanak tanır. Örneğin, emiş performansı, çekilecek nokta sayısına veya ayrıca hava akımındaki toz yüküne göre mevcut gereksinimlere göre ayarlanabilir. Bu, düşük güç ve basınçlı hava tüketimi sayesinde düşük işletme maliyetleri sağlar. Bekleyen bakım veya servis çalışmaları artık performans verilerine dayalı olarak belirlenebilir – artık geçmişte olduğu gibi yalnızca sabit sayıda çalışma saati aracılığıyla değil.
Emiş sisteminin kontrol ünitesi, daha güçlü sensör teknolojisi ve gelişmiş yazılımla birlikte, günümüzde (ve her şeyden önce gelecekte) sistemi ilgili uygulamaya en uygun şekilde uyarlamayı mümkün kılar.
DİĞER BİLEŞENLER
Daha geniş anlamda, aşağıdaki bileşenler de bir merkezi emiş sistemine aittir:
Emiş borusu
Ön ayırıcı
Isı geri kazanımı
Dönüş / egzoz kanalı
Bir emiş sisteminin tatmin edici, uzun vadeli ve ekonomik çalışması için, bileşenlerin birbirlerine ve ilgili uygulamaya en uygun şekilde uyarlanması esastır.